ไม่ว่าคุณจะเป็นพนักงานของบริษัทเอกชน ข้าราชการ หรือแม้แต่เจ้าหน้าที่ขององค์กรรัฐวิสาหกิจ สิ่งหนึ่งที่คุณควรต้องทำ เมื่อได้เข้าไปทำงานในองค์กรเหล่านั้นคือ การทำความรู้จักกับโครงสร้างขององค์กร ว่ามีองค์ประกอบอย่างไรบ้าง และตำแหน่งงานที่คุณทำนั้น อยู่ในส่วนใดของโครงสร้างองค์กร เพื่อให้คุณได้เข้าใจถึงบทบาทและหน้าที่ของตนเองมากขึ้น ซึ่งสำหรับใครที่อาจยังสงสัยว่าโครงสร้างองค์กรคืออะไร องค์ประกอบของโครงสร้างองค์กรมีอะไรบ้าง รวมทั้งมีความสำคัญอย่างไรกันแน่ เราจะมาบอกให้ได้รู้กันที่นี่เลย

โครงสร้างองค์กรคือหัวใจของการบริหารงานและการสื่อสารขององค์กร

โครงสร้างองค์กรคืออะไร

             โครงสร้างองค์กร หรือ Organizational Structure คือแผนผังที่นำเสนอตำแหน่งหน้าที่ต่าง ๆ ภายในองค์กร รวมถึงอำนาจบังคับบัญชาที่เชื่อมต่อคนและกลุ่มคนเข้าด้วยกัน ทั้งยังบอกถึงระบบและลำดับขั้นในการติดต่อสื่อสาร เพื่อให้การทำงานร่วมกันในองค์กรเป็นไปอย่างราบรื่น และสามารถบรรลุเป้าหมายของการดำเนินงานที่วางไว้ได้อย่างสำเร็จ

องค์ประกอบของโครงสร้างองค์กรมีอะไรบ้าง

             โครงสร้างองค์กรประกอบด้วยสิ่งต่าง ๆ ดังนี้

• วัตถุประสงค์ (Objective) ในการจัดทำโครงสร้างองค์กร
• การกำหนดสายการบังคับบัญชา (Chain of Command)
• ระดับตำแหน่ง (Levels) และภาระหน้าที่ในงานของตนเอง
• ขนาดการควบคุม (Span of Control) ของผู้จัดการและหัวหน้างานในฝ่ายและแผนกต่าง ๆ
• เอกภาพการบังคับบัญชา (Unity of Command) เพื่อการรวมคนเข้าเป็นแผนก เป็นองค์กร และทำให้เกิดการติดต่อสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ

รูปแบบของโครงสร้างองค์กร

             ในส่วนของรูปแบบโครงสร้างองค์กรในปัจจุบันนั้นมีหลากหลาย แต่รูปแบบที่นิยมใช้กันมีอยู่ 8 รูปแบบ คือ

             1. โครงสร้างองค์กรแบบลำดับชั้น

             เป็นโครงสร้างองค์กรที่สามารถใช้ได้กับบริษัทและอุตสาหกรรมต่าง ๆ โดยสายการบังคับบัญชาจะเริ่มต้นจากการมี CEO อยู่ในตำแหน่งบนสุด และไล่ลำดับชั้นลงมา จึงทำให้เห็นถึงสายบังคับบัญชาของตนเองได้อย่างชัดเจน ทำให้บุคลากรมองเห็น Career Path ได้ง่าย และกระตุ้นให้เกิดการพัฒนาตนเอง เพื่อเลื่อนสู่ตำแหน่งงานที่สูงขึ้นไป

             2. โครงสร้างองค์กรแบบตามฟังก์ชันงาน

             เป็นโครงสร้างองค์กรที่มีความคล้ายกับแบบลำดับขั้น แต่จะแตกต่างกันตรงที่มีการเพิ่มความจำเพาะเจาะจงมากยิ่งขึ้น เช่น บ่งบอกถึงผู้บังคับบัญชาหลักของแผนก หรือผู้บังคับบัญชาที่ขึ้นตรงต่อ CEO จึงทำให้มีความยืดหยุ่นมากขึ้น เมื่อบริษัทเติบโตก็สามารถขยายโครงสร้างขององค์กรได้ง่าย ทั้งยังช่วยกระตุ้นให้เกิดการสนับสนุนผลงานของพนักงานแต่ละแผนกอีกด้วย

             3. โครงสร้างองค์กรแบบตามหน่วยงาน

             เป็นโครงสร้างองค์กรที่มักพบได้ในองค์กรขนาดใหญ่หรือโรงงานอุตสาหกรรม ซึ่งจะแบ่งขอบข่ายการดำเนินงานและการบังคับบัญชาแยกออกไปตามแต่ละผลิตภัณฑ์ โดยแต่ละหน่วยจะได้รับอิสระในการบังคับบัญชาและตัดสินใจ เพื่อการตอบสนองความต้องการของลูกค้าที่เป็นกลุ่มเป้าหมายได้อย่างรวดเร็ว

             4. โครงสร้างองค์กรแบบ Flat

             เป็นโครงสร้างองค์กรที่ลำดับของผู้บริหารอยู่สูงกว่าพนักงานไม่กี่ระดับ เพื่อส่งเสริมให้เกิดความเท่าเทียม และเปิดกว้างในการสื่อสารมากยิ่งขึ้น สามารถพบได้ในองค์กรธุรกิจที่อยู่ในระยะเริ่มต้น และกำลังขยายแผนกต่าง ๆ ต่อไป

             5. โครงสร้างองค์กรแบบ Matrix

             เป็นโครงสร้างองค์กรที่จะทำให้เห็นถึงการทำงานร่วมกันของหลายแผนก เหมาะสำหรับองค์กรที่มีความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน หรือต้องทำงานเป็นโปรเจกต์ที่ต้องใช้ความสามารถของพนักงานที่หลากหลาย เพื่อให้การดำเนินงานเป็นไปอย่างราบรื่นและมีประสิทธิภาพ

             6. โครงสร้างองค์กรแบบทีมงาน

             เป็นโครงสร้างองค์กรที่มีความคล้ายคลึงกับแบบ Matrix คือต้องอาศัยความร่วมมือระหว่างพนักงานจากหลากหลายแผนก ซึ่งหัวหน้างานที่ควบคุมดูแลโปรเจกต์เหล่านั้น สามารถขอความร่วมมือจากพนักงานในแผนกต่าง ๆ ได้ เพื่อขับเคลื่อนให้งานประสบความสำเร็จ

             7. โครงสร้างแบบ Network

             เป็นโครงสร้างองค์กรที่ใช้ในการจัดสรรทรัพยากรบุคคล โดยมีสำนักงานใหญ่ทำหน้าที่เป็นศูนย์กลาง และกระจายพนักงานไปยังบริษัทเครือข่าย หรือว่าสาขาต่าง ๆ ซึ่งเป็นโครงสร้างองค์กรที่มีความยืดหยุ่นสูง และสื่อสารกันได้ง่ายกว่าโครงสร้างองค์กรที่มีรูปแบบซับซ้อน

             8. โครงสร้างองค์กรแบบ Projectized

             เป็นโครงสร้างองค์กรที่ใช้บริหารจัดการงานที่เป็นโปรเจกต์ อำนาจหน้าที่ในการจัดสรรทรัพยากรบุคคลและมอบหมายภาระงาน จะขึ้นอยู่กับผู้จัดการโปรเจกต์เป็นหลัก มักพบได้ในสายธุรกิจ Software Development หรือธุรกิจที่ปรึกษาต่าง ๆ 

ความสำคัญของโครงสร้างองค์กร

• ช่วยให้พนักงานและบุคลากรในองค์กรเข้าใจบทบาทหน้าที่และความรับผิดชอบของแต่ละตำแหน่ง และกระตุ้นให้เกิดการพัฒนาศักยภาพ เพื่อก้าวขึ้นสู่ตำแหน่งงานที่สูงขึ้น 
• สร้างความชัดเจนในการกำหนดขอบเขตของอำนาจหน้าที่ กฎ ระเบียบ เพื่อให้การดำเนินงานเป็นไปอย่างเรียบร้อยและราบรื่น
• ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการสื่อสารระหว่างระดับต่าง ๆ ทำให้พนักงานรู้ว่าหากเกิดปัญหา หรือมีเหตุที่ต้องขอความช่วยเหลือ ต้องแจ้งให้ใครรู้ เพื่อให้สามารถดำเนินงานไปได้อย่างต่อเนื่อง 
• ช่วยให้มองเห็นภาพรวมการทำงานขององค์กร และสามารถปรับเปลี่ยนขนาดหรือรูปแบบขององค์กรให้เหมาะสมกับสถานการณ์ได้

             ทั้งหมดนี้คือความสำคัญของโครงสร้างองค์กรที่เรารวบรวมมาบอกกัน และสำหรับใครที่ต้องการหางานด่วนในองค์กรชั้นนำ ทั้งใน กทม. และจังหวัดอื่น ๆ มาค้นหาตำแหน่งงานในบริษัทที่ใช่ ที่ JOBTOPGUN แอปหางานที่อัปเดตใหม่ทุกวัน ดูแลให้คุณได้งานง่าย ด้วย Super Resume ที่ให้คุณสร้าง Resume อย่างมืออาชีพ พร้อมนำเสนอคุณให้โดดเด่นกว่าใคร และยังมีรีวิวบริษัทที่ช่วยให้คุณรู้จักบริษัทตามความจริง ดูแลให้คุณได้งานที่ดี สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมจากเจ้าหน้าที่ได้ที่เบอร์ 02-853-6999 หรือดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน JOBTOPGUN ได้ฟรีทั้งระบบ iOS และ Android